Een van de allerkleinste spelers op de Champagnemarkt is Leclerc Briant uit Epernay. Tot 2010 stond deze medaille winnende niche producent onder leiding van de bevlogen Pascal Leclerc, 5e generatie aan het hoofd. Na zijn plotselinge overlijden namen zijn kinderen het roer over, maar dat bleek een te grote uitdaging. Leclerc Briant werd snel ingelijfd door twee fameuze huizen, Bruno Paillard en Roederer. Het was deze Champagnereuzen vooral te doen om de 12 hectaren bio-dynamische wijngaarden van Leclerc Briant die met de koop meegingen.
Zoals te doen gebruikelijk werd direct na de acquisitie door Roederer de ‘schil’ weer op de markt gebracht. Vastgoed bestaande uit 2,5 hectaren aan panden, met 1 kilometer kelders op 30 meter diepte. Maar ook het klantenbestand en voorraden van zo’n 150.000 flessen. Een Amerikaanse investeringsmaatschappij toonde interesse en de deal kon worden gedaan, geld speelde geen rol. Denise Dupré uit Boston werd de nieuwe eigenaresse, samen met de zeer goed ingevoerde Franse expert Frederic Zeimett. Deze vakbekwame directeur werkte eerder bij Champagne reus Moët & Chandon, maar veel belangrijker nog, bij Michel Chapoutier, één van de meest ontwikkelde wijnboeren ter wereld wat betreft bio-dynamische productie.
Meester champagne maker Hervé Jestin
Om kwaliteit te waarborgen werd het complete team dat destijds voor Pascal Leclerc werkte gecontinueerd en werd met Roederer een bijzondere afspraak gemaakt. Leclerc Briant bedong dat zij gedurende zeven oogsten nog de volledige beschikking zouden behouden over het fruit van hun –voormalige- wijngaarden. Als wijngaard man en chef wijnmaken werd Hervé Jestin aangetrokken. Ervoor werkzaam bij Philipponnat en Duval Leroy. Hervé wordt gezien als een van de meest toonaangevende wijnmannen van dit moment, zo niet de allerbeste, in Champagne en is expert op het vlak van Biodynamische wijnbouw. In een Brits vakblad werd hij neergezet als “the most influencial wine maker in Champagne, the bast decade and the coming” dat is nogal wat.
Recente aankopen
Gedurende deze zeven jaar zal de nieuwe eigenaresse wijngaarden aankopen en deze overzetten op bio-dynamie. In maart 2013 werden al 10 hectaren Premier Cru wijngaarden gekocht bij de wijndorpen Dizy, Hautvilliers en Bisseuil allen gelegen in de Vallée de la Marne. Dit is een belangrijk punt van Leclerc Briant, zij willen dat de wijngaarden zo dicht mogelijk bij het moederbedrijf in Epernay liggen. Het is dus niet hun bedoeling om wijngaarden te kopen in –bijvoorbeeld- Bar-sur- l’ Aube in het uiterste zuiden van het Champagnegebied. Wel kwam er een wijngaard in Cramant, een 100% Grand Cru gemeente op de ‘Côtes des Blancs’
Ouderwets lange rijping
Leclerc Briant vroeg in 2000 het biologisch keurmerk aan en moest zoals gebruikelijk drie jaar op certificering wachten. In 2008 werd de overstap afgerond naar bio-dynamie en kwam, naast het AB beeldmerk, ook het DEMETER logo op alle flessen. Om de overstap naar ‘ bio’ even wat tijd betreft vorm te geven. Aanvraag certificering in 2000. Eerste bio oogst fruit 2004. Vervolgens wordt er wijn gemaakt en kan de productie van Champagne van start. Voordat de eerste, gecertificeerde, wijn de markt op kon was het echter weer vier jaar verder. Leclerc Briant houdt een ouderwets lange kelderrijping aan, waardoor de wijnen prachtig, rijp en evenwichtig zijn. De norm is 15 maanden kelderrust, bij Leclerc Briant is dat 36 maanden minimum (!)
Biologische suiker
Leclerc Briant maakt 10 verschillende Champagnes waarvan er 9 wit zijn. Het begint bij de zeer geslaagde Cuvee Réserve (€ 44,95) uit 40% pinot noir, 40% pinot meunier en 20% chardonnay druiven, met een dosage van 4 gram. Deze rijksmakende, droge Champagne is telkens afkomstig uit één enkel oogstjaar De totale rijpingstijd bedraagt minimaal 36 maanden. Deze elegante cuvée won een zilveren medaille tijdens Bio Millésime. In 2017 uitgeroepen tot ‘wijn van het jaar’ door Proefschrift Magazine. Het fruit voor beide hiervoor genoemde Cuvée’s is afkomstig van Bio-Dynamische wijngaarden in de dorpen Cumières, Daméry, Dizy, Epernay, Hautvilliers en Verneuil.
Gezichtsbepalend
Vervolgens Champagnes die het meest gezichtbepalend zijn voor Leclerc Briant. Zij zijn één van de weinige huizen die ‘monocru’ Champagnes op de markt brengt dus 100% afkomstig van één enkele Premier Cru wijngaard. Uit Hautvillers komt een vintage Champagne van het slechts 20 aren tellende perceel ‘Les Bas Prières’. Uit 100% pinot noir en met slechts een dosage van 2 gram per liter. Deze schitterende Champagne rijpt gedurende 9 maanden in kleine bourgogne vaten.
Uit het gehucht Villers Allerand komt ‘Le Clos des Trois Clochers. Dit perceel telt 40 aren en is geheel beplant met chardonnay druiven. Ook deze wijn rijpt 9 maanden op hout, maar krijgt geen suiker toegevoegd, een ‘zero dosage’ dus.
Pal achter het hoofdgebouw van Leclers Briant ligt het wijngaardje ‘La Croisette’ van 60 aren. Hier groeit de chardonnay onder perfecte omstandigheden. Ook deze super Champagne krijgt een periode van vatrijping in twee jaar oude eiken fusten. Men koopt deze van erkende vatenmakers als Saint-Martin, Sequin-Moreau, Taransaud en Demptos. Aan deze superieure Champagne wordt geen suiker toegevoegd waarmee het een Brut Zero is.
In het dorp Chamery bezit men ook een 1er Cru perceel waar 100% pinot meunier druiven groeien. Hiervan maakt Leclerc Briant de rijksmakende ‘Blanc de Meuniers’ een vatgerijpte, zero dosage schoonheid.
Behalve de vele 1er Cru wijngaarden bezit men ook een Grand Cru perceel in Cramant, op de Côtes des Blancs. De vintage champagne heet ‘Pure Cramant’ en is, naast vatgerijpt én Brut Zero, ook opgevoedt zonder toegevoegd sulfiet. Een groots glas.
Delicieus is ook de Rosé Brut. Deze zeldzaam geslaagde jaargang Champagne bestaat uit 95% chardonnay en 5% pinot noir. Rijping vind plaats in eiken vaten en er wordt een minimale ‘dosage’ toegevoegd van 4,5 gram suiker. In het Nederlandse wijn magazine Wine Life eindigde deze cuvée ex aequo op de eerste plaats met een ander top huis, echter de Biologische wijn van Leclerc Briant was 45% minder duur dan de ander, waarvan akte!
Optimale ‘prijs-prestatie’ is te vinden bij de topwijn, ‘Cuvee Divine’. Deze topper draagt niet altijd een oogstjaar, het is een ‘solera’ dus een voortdurende assemblage van verschillende oogstjaren, in dit geval 2004-2005-2006-2007 & 2008. Deze Champagne ‘Solera non millésime’ rijpt minimaal 8 jaar en bestaat uit 50% pinot meunier, 20% chardonnay en 30% pinot noir. Cuvée Divine won meerdere malen een gouden medaille tijdens de belangrijkste wijnkeuring voor biologische wijnen ter wereld, ‘Millésime Bio’, in Montpellier.
Rijpen op de zeebodem
Spraakmakend is de zeldzame Cuvée Abyss. Deze super Champagne is telkens afkomstig van één oogstjaar en kreeg geen ‘dosage’ mee, een Brut Zero dus. Na te zijn ‘gedegorgeerd’ en voorzien van een nieuwe kurk, rijpt deze wijn op de zeebodem voor Bretagne op 60 meter diepte. De gedachte hierachter is dat de koolzuurdruk in de fles (6 atmosfeer) exact gelijk is aan de waterdruk erbuiten, waardoor zeer evenwichtige rijping plaatsvind. € 149,50
Buitenbeentje
De serie wordt afgerond met een rose die op zijn minst ‘spraakmakend’ is. Deze cuvée Rubis bestaat voor 100% uit pinot noir waarbij de inweektijd van de schillen (maceration) 5 dagen of langer is. In tegenstelling tot alle andere Champagnes ontstaat hierdoor een donkere rosé wijn, zo donker zelfs dat er regelmatig discussies zijn met de champagne wetgevers over de vraag of deze champagne niet te veel afwijkt van het gemiddelde wat stijl betreft. Tot op heden is de discussie altijd in het voordeel van Leclerc Briant uitgepakt. Ook cuvée Rubis draagt een oogstjaar. Het is een buitenbeentje in de wereld van Champagne.
Uitsluitend 1e persing
Alle Champagnes zijn Vegan en dragen naast het Franse AB logo ook dat van Demeter. De gebruike zwaveltoevoeging is de helft tot een derde van wat gebruikelijk is. Leclerc Briant houdt als maximum 45 milligram per liter aan. Er wordt geëxperimenteerd met nul toegevoegd sulfiet. Alle druiven worden handmatig geoogst en men perst maximaal 100 liter jus uit 160 kilo druiven. Uitsluitend deze 1e persing, ‘la cuvée’ genaamd wordt gebruikt.
Prijzenregen
De wijnen van Leclerc Briant vallen ieder jaar weer in de prijzen, zij werden twee jaar op rij winnaar tijdens de wijntest van het magazine Wine Life. Kort daarna was er een dubbele titel als ‘Wijn van het Jaar’ voor twee cuvées, waaronder de instap cuvée Réserve. Wijnschrijver Nicolaas Klei geeft alle Champagnes van Leclerc Briant de ‘omfiets status’ en collega criticus Harold Hamersma raakt er maar niet over uitgeschreven en deelt louter negens uit (lees zijn recensies aan het einde van deze blog). Wijn auteur Gert Crum plaatst in zijn recente boek dit huis bij de absolute top, en omschrijft ze als “biodynamisch vuurwerk”.
Kleine speler
Leclerc Briant is een kleine speler op de Champagnemarkt met een huidige jaarproductie van 100.000 flessen. Het is de bedoeling dit getal omhoog bij te sturen richting 300.000, nog steeds miniscuul in vergelijking met de grote huizen. Van Leclerc Briant mag ook worden gezegd dat het echt ‘ hand gemaakte wijnen’ zijn. Met dien verstande dat inmiddels de huis ‘rémueur’ met pensioen is gegaan en er geen opvolging aankomt. Het zeer arbeidsintensieve, handmatig, draaien van de flessen is dus overgenomen door de automatische ‘gyro palettes’ deze eigentijdse techniek doet in 5 dagen het werk waar één man drie werkweken voor nodig heeft
Modernere bottellijn
De nieuwste stap vooruit betreft een splinternieuwe bovengrondse wijn maak faciliteit die in dienst is sinds 2016, hierin ook vatenkelders en een ultramoderne bottellijn, om de oude en trage (500 flessen per uur) te vervangen. De nieuwe is niet alleen stukken sneller, maar kan ook door één enkele medewerker worden bediend.
Biologische trendsetter
Al vele generaties is Leclerc Briant het toonbeeld van natuurlijkheid in het Champagnegebied. In 1947 werd de overstap gemaakt van kunstmest, terug naar organische bemesting. De eerste pogingen om geheel biologisch te gaan werken dateren van 1962 toen Bertrand Leclerc Briant een experiment uitvoerde dat door een aanval van meeldauw helaas mislukte. Om de oogst te redden moest er worden gewerkt met chemische bestrijdingsmiddelen. Maar het vlammetje bleef branden en in 1990 werden de eerste 50 aren wijngaard bio-dynamisch verbouwd, in 1991 volgde weer 50 aren en in 1992 werd anderhalve hectare in bio-dynamie toegevoegd. De officiele ‘ conversie’ naar biologisch werd ingezet in 2000 en de laatste wijngaard percelen werden biologisch in 2002. In dit jaar kwam ook de eerste controle door Demeter. Alle wijngaarden werden biologisch gecertificeerd in 2005 en de eerste Champagnes met het AB logo op het etiket kwamen op de markt in 2008. Leclerc Briant wordt nu als toonaangevend gezien in de wereld van Biologische wijnen in het algemeen en Biologische Champagne in het bijzonder. Als ‘Chef de Cave & Chef de Culture’ werd de biodynamie expert Hervé Jestin aangetrokken, tot voorkort de topman bij collega Champagne maker Duval leroy.
Proefnoties van Harold Hamersma
Voor de prijs van een nep-champagne in een aftandse nachtclub een bezoekje aan de nieuwe vleugel van hotel Royal Champagne, het volledig gerenoveerde luxe hotel-spa dat sinds de zomer van 2018 in de champagne- en menslievende handen van de firma Leclerc Briant is. Daar zijn de masseuses ook echt masseuses. Daar is de champagne ook echt champagne. En kun je gewoon thuis komen zonder je creditcard-afrekening te hoeven verstoppen.‘Schatje, € 600,00 Pleasure Unlimited… Wat was dat?’ Of uw partner moet niet van een buitencategorie vintage en het bijbehorende prijskaartje houden. Een goede echtscheidingsadvocaat is dan een overweging maar die neemt niet eens de telefoon op voor honderd euro. Enfin, drinken dus maar. Nee, genieten. Alleen kalmte kan u redden. Achteroverleunen. Uitkijken over de vignobles waar het Royal tussen is gedrapeerd. Majestueuze mousse. De geur van een boulanger die brioches aan het bakken is terwijl de nacht nog jong is. Marmelade op toast. Abrikozenpit. Boerenboter. Kaasstengels op porselein. Een aantal haltes aandoen van de truffelondergrondse. Maar wacht, laten we tot het eindpunt blijven zitten. Vergeet dan vervolgens niet uit te checken. Anders verschijnt er nog een keer een honderdje op de teller.
Brut zéro. Witte van wit. Geen sulfieten. Oplegger. (Er daadwerkelijk eentje laten komen loopt wellicht wat al te veel in de papieren.) Eikenhout fluistert mee in een ambiance van roommousse, exotisch fruit, amandelspijs, gedroogde vruchten, verse croissants (niet van Danerolles, dat spreekt), bladerdeeg laagjes en het notige, ziltzure van de fraaiste droge sherry.
Alle champagnes van Leclerc Briant bekijk je hier...